Lần đầu làm mẹ chưa có kinh nghiệm khiến mỗi lần con hắt hơi, sổ mũi, ho nhẹ là các mẹ lại lo cuống cuồng. Mỗi lần con ho, ông bà, người thân xung quanh thì cứ thúc ép “cho nó uống kháng sinh ngay đi, không thì viêm phế quản, viêm phổi là phải đi viện đấy”,… khiến cho các mẹ làm càng rối hơn.
Đọc bài viết để trang bị những kiến thức cần thiết, để thấy mình đang có những hiểu lầm tai hại gì về “bệnh” ho, để không bị rối trí khi mỗi lần con ho là nhận được vố số những lời khuyên khác nhau.
Ho không phải là một bệnh
Ho không phải là bệnh như mình và một số mẹ vẫn thường nghĩ. Ho là phản xạ cần thiết để giữ sạch đường dẫn khí tống các dị vật và chất bẩn ra ngoài.
Khi đường thở trong phổi bị kích thích, cơ thể sẽ có phản ứng tự động là ho. Đường thở trong phổi bị kích thích bởi một số yếu tố như có nhiều chất tiết, đàm, nhiễm trùng, các chất khí kích thích, các dị nguyên hoặc hít quá nhiều bụi hoặc khói thuốc lá.
Nếu trẻ bị ho kèm theo sốt, khó chịu, quấy khóc, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay
Ho có thể do nhiều nguyên nhân gây nên. Sau đây là một số bệnh thường gặp gây ho ở trẻ nhỏ.
Ho do các bệnh đường hô hấp trên (hay còn gọi là bệnh tai mũi họng)
Trẻ bị ho phần lớn là do bị nhiễm trùng đường hô hấp trên. Nhiễm trùng đường hô hấp trên là tên gọi chung chỉ các nhiễm trùng sau:
– Nhiễm trùng họng (thanh quản) – hay còn gọi là viêm thanh quản.
– Nhiễm trùng khí quản (đường thở chính) – hay còn gọi là viêm khí quản.
– Nhiễm trùng phế quản (đường thở vào bên trong phổi) hay còn gọi là viêm phế quản.
Hầu hết các nhiễm trùng đường hô hấp trên là do vi rút. Các triệu chứng cảm cúm có thể xuất hiện nếu nhiễm trùng ảnh hưởng đến mũi.
Trẻ bị nhiễm trùng đường hô hấp trên sẽ ho đờm hoặc ho khan. Nếu ho có đờm, phổi của trẻ bài tiết nhiều chất nhầy hơn bình thường vì trẻ bị nhiễm trùng và cần ho để tống chất nhầy dư thừa này ra khỏi họng.
[su_note note_color=”#F0F0F0″ text_color=”#d31818″]Xem thêm: Cách chữa trị ho cho trẻ toàn và hiệu quả nhất[/su_note]
Các triệu chứng điển hình lên cao điểm sau 2 – 3 ngày và khỏi dần. Tuy nhiên, ho có thể kéo dài sau khi đã hết nhiễm trùng, bởi vì viêm trong đường thở do nhiễm trùng gây ra có thể mất ít lâu để hồi phục. Ho có thể dứt hẳn sau 2 – 3 tuần, khi các triệu chứng khác đã biến mất.
Ho do các bệnh đường hô hấp dưới
– Viêm phổi
– Viêm phế quản
– Phế quản phế viêm
– Viêm phế quản co thắt
– Hen phế quản.
– Lao phổi,…
Trẻ bị ho nên xử trí như thế nào?
Khi trẻ bị ho, bố mẹ không được tự ý làm bác sỹ cho con, mà phải đưa con đi khám và uống thuốc theo chỉ định của bác sỹ.
Khi trẻ mới húng hắng ho, trẻ không có biểu hiện nhiễm trùng (không sốt) và không khó thở thì bố mẹ có thể giúp trẻ giảm triệu chứng ho theo những bước sau:
Chế độ chăm sóc và dinh dưỡng
– Hút mũi, rửa sạch mũi họng hàng ngày; cho trẻ súc miệng bằng nước muối
– Vỗ nhẹ vào lưng trẻ: Đặt con nằm ngang đùi mẹ như thể mẹ đang sắp đét đít bé, rồi vỗ nhẹ lên người bé, giúp bé long đờm, dễ ho để đẩy bật đờm ra khỏi đường hô hấp
– Lưu ý cách dùng quạt cho : Không để quạt trực tiếp vào người, vào mặt, nên để xoay quạt xuống chân và lưu ý khi về đêm bật số nhỏ hoặc tắt quạt đi. Tránh ngủ quên để quạt lạnh sẽ làm con bị ho.
– Bật điều hòa ở nhiệt độ 28 – 30 độ và mặc áo dài tay cho trẻ, để chiếc quạt xoay cho thoáng gió. Không nên bật điều hòa quá lạnh rất dễ viêm phổi, viêm họng . Bởi bé chưa quen với thời tiết lạnh, niêm mạc mũi còn mỏng nên dễ bị tổn thương dẫn đến viêm mũi rồi xuống cổ, xuống họng và gây ho.
– Khi ngủ buổi tối, nên quàng cho con chiếc khăn mỏng vào cổ để tránh bị lạnh cổ hoặc dùng dầu gió trẻ em nhưng khi thời tiết thay đổi.
– Cho trẻ ăn, bú, uống đủ nước: Ăn những món có nhiều nước, dễ tiêu nhưng cũng đầy đủ dưỡng chất như soup, cháo, sữa… đảm bảo bốn nhóm (bột, béo, đạm, rau)
– Thức ăn có nhiều nước giúp làm loãng đờm nhớt ở bé, không bị kích thích ho nhiều. Nên cho bé ăn những thực phẩm giàu sinh tố A, giàu chất kẽm và chất sắt như các loại thịt bò, gà, trứng, rau có màu xanh, đỏ; sữa chua, khoai lang, hoa quả có múi như cam, quýt, bưởi để tăng sức đề kháng.
[su_note note_color=”#F0F0F0″ text_color=”#d31818″]Xem thêm: 4 Thực phẩm vàng cho trẻ bị ho[/su_note]
Ngoài ra mẹ có thể áp dụng các phương phát tự nhiên giúp bé giảm triệu chứng:
Mật ong hấp tỏi
Mật ong và tỏi đều là hai vị thuốc tự nhiên có khả năng kháng khuẩn, chống viêm nhiễm khá cao. Mọi người thường quen với bài thuốc mật ong chanh đào hơn, tuy nhiên bài thuốc mật ong hấp tỏi này vừa giúp giảm ho, vừa giảm sổ mũi, trị cảm cúm và cảm lạnh.
Cách thực hiện rất đơn giản, như sau:
– Lấy vài tép tỏi, bóc sạch vỏ, cho vào bát, có thể giã nát hoặc để nguyên như vậy.
– Cho khoảng 3 thìa mật ong, đổ vào cùng tỏi
– Cho vào nồi hấp, hấp khoảng 15 phút là được. Khi nước sôi, bạn vặn lửa nhỏ đun liu riu.
– Sau 15 phút thì tắt bếp, ngâm như vậy khoảng 10 phút nữa.
– Cho bé uống, chia làm 3 lần trong ngày. Lưu ý mật ong và tỏi đều khá nóng, nên mẹ cho bé uống nhiều nước hoặc nước cam khi dùng bài thuốc này. Một lưu ý quan trọng khác là bài thuốc này chỉ áp dụng cho trẻ trên 1 tuổi. Trẻ dưới 1 tuổi không được dùng mật ong.
Bài 2: Hẹ hấp đường phèn, đường trắng hoặc đường đỏ
– Lấy vài nhánh hẹ, cắt bỏ phần gốc, rửa sạch.
– Hẹ cắt khúc ngắn, trộn cùng một ít đường phèn, đường trắng hoặc đường đỏ đều được.
– Hấp trong khoảng 15 phút rồi chắt lấy nước cốt cho bé uống rải rác trong ngày.
Mẹ nên lo lắng khi nào?
Nếu bé bị ho kèm theo sốt, khó thở, tím tái, người suy kiệt, ho kéo dài, bố mẹ cần chú ý và đưa bé đến bệnh viện ngay.
Phân loại các loại thuốc ho
Các thuốc ho có tác dụng theo nhiều cách khác nhau, tùy theo hoạt chất của nó:
[su_note note_color=”#F0F0F0″ text_color=”#d31818″]Xem thêm: Tủ thuốc gia đình không thể thiếu – Khi nhà có trẻ nhỏ[/su_note]
– Thuốc chứa dextromethorphan ức chế ho tác dụng bằng cách tác động lên trung ương thần kinh ức chế phản xạ ho
– Thuốc long đờm như như guaifenesin hoặc ipecacuanha: Làm tăng số lượng dịch phổi được tiết ra, khiến dịch dễ bị tống ra ngoài ra hơn.
– Thuốc kháng histamine như chlorphenamine, diphenhydramine làm giảm histamine, khiến cho phù nề giảm và làm giảm số lượng chất nhầy do phổi bài tiết.
Đối với trẻ em dưới 6 tuổi, chỉ nên cho trẻ sử dụng loại thuốc ho thành phần thảo dược như Prospan, giúp long đờm, chống co thắt phế quản, tác động trực tiếp vào nguyên nhân gây ho, điều trị ho an toàn cho trẻ. Không cho trẻ dưới 6 tuổi các thuốc ho có bất kỳ hoạt chất nào kể trên (chống ho, kháng histamine hoặc chống phù nề), bởi vì đối với trẻ nhỏ, tác dụng phụ có nguy cơ lớn hơn là lợi ích của thuốc này.
Prospan – Thuốc ho cho cả gia đình
KIẾN THỨC KHÁC, MẸ CẦN BIẾT: (click để xem thông tin)
➡ Gửi câu hỏi cho chuyên gia tư vấn
➡ 4 lưu ý chăm sóc trẻ ho A -> Z giúp bé mau khỏi bệnh
➡ Cẩm nang điều trị ho – sổ mũi – nghẹt mũi
➡ Bác sỹ tư vấn: Cách phân biệt trẻ ho di vi khuẩn và ho do vi-rút
➡ Thực đơn dinh dưỡng cho trẻ bị ho
