11 vị thuốc trị ho cho trẻ em được nhiều cha mẹ áp dụng nhất

Ho là tình trạng thường gặp ở trẻ em và diễn ra quanh năm. Chính vì vậy, để hạn chế việc sử dụng thuốc cho trẻ, cha mẹ thường dùng các bài thuốc dân gian để chữa ho cho trẻ, vừa an toàn, vừa mang lại hiệu quả tốt. Sau đây là 11 vị thuốc trị ho cho trẻ em mà bạn có thể tham khảo, tuyệt đối đừng bỏ qua nhé!

1. Gừng – vị thuốc trị ho cho trẻ em an toàn

Gừng là loại gia vị được trồng và sử dụng phổ biến ở các nước nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Theo Đông y, gừng (hay còn gọi là Can khương) có vị cay, tính hơi ôn, quy vào kinh phế, tỳ, có tác dụng phát biểu tán hàn, ôn trung, làm hết nôn, tiêu đờm. Chính vì vậy gừng có khả năng làm giảm tình trạng cảm cúm, nhức đầu, ho,…

Theo y học hiện đại, gừng có chứa hai hoạt chất là gingerols và shogaols có đặc tính chống viêm giúp kiểm soát và giảm tình trạng ho, viêm họng.

Để sử dụng gừng chữa ho cho trẻ, bạn có thể thực hiện như sau: 

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: 1 nhánh gừng, 2 – 3 viên đường phèn.
• Thực hiện: Gừng cạo vỏ, rửa sạch, thái vào từng lát mỏng cùng với 2 – 3 viên đường phèn sau đó đem chưng cách thủy trong khoảng 15 phút thì lấy ra ngoài. Chờ hỗn hợp nguội bớt, chắt lấy nước và cho trẻ uống. Có thể cho trẻ ngậm cả miếng gừng. Thực hiện 2 – 3 lần/ ngày.

Khi sử dụng gừng chữa ho cho trẻ, mẹ nên lưu ý một số điểm sau:

• Sử dụng gừng để chữa ho phù hợp với cả trẻ sơ sinh, nhưng các chuyên gia khuyến khích rằng, để an toàn thì nên sử dụng khi trẻ trên 10 tháng tuổi. 
• Một số trẻ có thể bị dị ứng với gừng, nên khi cho bé sử dụng lần đầu tiên, mẹ cần chú ý xem trẻ có bị dị ứng hay không.
• Điều chỉnh mức độ gừng phù hợp với mức độ mà trẻ có thể tiếp nhận. 
• Phương pháp này chỉ nên sử dụng khi trẻ bị cảm lạnh, ho, sổ mũi, đau họng nhẹ. Khi trẻ bị ho lâu ngày không khỏi thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để có phương pháp điều trị thích hợp hơn.

2. Quất

Theo sách “Cây thuốc và động vật làm thuốc Việt Nam”, quất hay tắc là loại quả có chứa nhiều vitamin C, protein, tinh dầu (α – pinen, limonen, β – pinen…), sắt, đồng, vị chua, hơi ngọt tính ôn, có tác dụng giảm ho hiệu quả.

Sau đây là cách sử dụng quất để chữa ho cho trẻ mà bạn có thể tham khảo:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: 2 – 3 quả quất xanh, 2 thìa mật ong.
• Thực hiện: Quất rửa sạch, cắt đôi rồi cho vào bát cùng với 2 thìa mật ong. Cho bát vào nồi và tiến hành chưng cách thủy trong khoảng 20 phút thì lấy ra. Chờ cho hỗn hợp nguội bớt, chắt lấy nước cho trẻ uống. Có thể sử dụng 2 – 3 lần/ ngày.

Theo Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thượng Dong, nguyên Viện trưởng Viện Dược liệu Việt Nam cho biết, có thể sử dụng quất để chữa ho cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nếu muốn sử dụng cho hai đối tượng này, quất phải đạt các tiêu chuẩn nghiêm ngặt, không chứa các chất độc sinh học.

Khi sử dụng quất để chữa ho cho trẻ các mẹ cần lưu ý rằng:

• Nên chọn các quả quất phần vỏ bắt đầu có những vùng màu vàng, không chọn các quả quá chín hay quá xanh vì khi đó hàm lượng hoạt chất chưa cao.
• Đối với trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh nên cho trẻ uống từng chút một và chú ý không múc trúng hạt vì có thể gây nghẹn cho trẻ.
• Chỉ sử dụng phương pháp quất mật ong cho trẻ trên 1 tuổi. Trẻ dưới 1 tuổi có thể dùng đường phèn để thay thế mật ong.

3. Húng chanh – vị thuốc trị ho cho trẻ em dễ làm

Theo thông tin của Viện Dược Liệu Việt Nam, húng chanh là một trong những cây thuốc có chứa nhiều tinh dầu carvacrol, có tác dụng chữa cảm, ho, hen, ho ra máu, viêm họng, khản tiếng,… ở cả trẻ em và người lớn.

Húng chanh có mùi hơi hăng, sẽ khó cho trẻ sử dụng, vì vậy, các phụ huynh có thể thực hiện theo phương pháp sau để giúp trẻ dễ dùng hơn:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: 2 lá húng chanh, 2 viên đường phèn.
• Thực hiện: Lá húng chanh rửa sạch rồi giã nhỏ, cho vào một bát con cùng 2 viên đường phèn. Đem hỗn hợp trên đưa hấp hoặc chưng cách thủy trong khoảng 20 phút rồi chắt lấy nước cất cho trẻ uống. Cho trẻ uống 1 – 2 lần/ ngày và kéo dài trong vài ngày liên tục.

Phương pháp này có thể sử dụng cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, khi trẻ xuất hiện tình trạng ho do nhiều nguyên nhân khác nhau, đau họng, viêm họng. Tuy nhiên, khi sử dụng lá húng chanh cho trẻ, các mẹ nên lưu ý những điểm sau:

• Nếu trẻ không thể sử dụng lá húng chanh thì nên tìm biện pháp khác để làm giảm ho cho trẻ, không ép trẻ uống.
• Không cho trẻ ăn hay uống gì sau khi uống húng chanh khoảng 15 – 20 phút để các hoạt chất được hấp thu ở họng tốt hơn.
• Cần kiên trì theo dõi và phát hiện các bất thường. Khi thấy trẻ có dấu hiệu bất thường cần đưa trẻ đi khám ngay.

Xem thêm:

• Trẻ ho do dị ứng thời tiết: Nguyên nhân và cách xử trí dứt điểm
• Trẻ ho liên tục kéo dài: Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

4. Cát cánh

Bộ phận được sử dụng làm thuốc của cát cánh là phần rễ của cây. Trong rễ của cát cánh người ta đã tìm thấy hoạt chất có tên gọi là saponin. Saponin là hoạt chất có tác dụng hỗ trợ chống virus, chống viêm, tăng cường hệ miễn dịch. Nó cũng đã được chứng minh là có khả năng làm tiêu đờm, giảm ho,… hiệu quả.

Để sử dụng cát cánh chữa ho cho trẻ, cha mẹ có thể sử dụng phương pháp sau:

• Cát cánh 4g, cam thảo 8g. Thêm 600mL nước sắc còn 200mL, chia làm 3 lần uống trong ngày.
• Cát cánh, bạc hà, mộc thông, cây bươm bướm, chiêu liêu, mỗi vị 6g. Sắc lấy nước uống.

Cát cánh có thể sử dụng trong điều trị ho, ho có đờm cho trẻ. Tuy nhiên, khi sử dụng cát cánh để chữa ho cho trẻ, bạn cũng cần lưu ý rằng:

• Không sử dụng cát cánh khi trẻ có tình trạng ho ra máu, ho lâu ngày không khỏi.
• Không cho trẻ ăn thịt heo khi dùng cát cánh vì cát cánh kỵ thịt heo.
• Không lạm dụng và khi thấy trẻ có các dấu hiệu bất thường cần ngưng sử dụng và theo dõi.

5. Mật ong – vị thuốc trị ho cho trẻ em trên 12 tháng tuổi

Mật ong là một trong những món quà tuyệt vời của thiên nhiên dành cho con người. Trong mật ong có chứa nhiều đường cùng các acid amin, vitamin, khoáng chất, sắt, kẽm cùng các chất chống oxy hóa.

Theo một vài nghiên cứu cho thấy rằng, nhờ thành phần dinh dưỡng phong phú, mật ong có khả năng giúp làm giảm tình trạng ho vì chúng có khả năng kháng khuẩn mạnh, giúp làm dịu cổ họng và tiêu diệt các vi khuẩn gây nhiễm trùng đường hô hấp.

Để sử dụng mật ong để chữa ho cho trẻ các mẹ có thể kết hợp mật ong cùng các dược liệu khác để làm tăng tác dụng như: mật ong và quất, mật ong và gừng, mật ong và tỏi.

Đơn giản nhất là các mẹ có thể pha 1ml mật ong cùng 5ml nước ấm, sau đó cho trẻ uống vào buổi sáng và tối. Mật ong có thể giúp làm giảm các tình trạng ho, ho do viêm nhiễm đường hô hấp cho trẻ trên 1 tuổi.

Khi cho trẻ sử dụng mật ong, các bậc phụ huynh nên lưu ý rằng:

• Tuyệt đối không dùng cho trẻ dưới 1 tuổi vì mật ong trên thị trường có chứa bào tử vi khuẩn clostridium botulinum có hại cho sức khỏe của trẻ dưới 1 tuổi.

• Những trẻ bị dị ứng với phấn hoa khi sử dụng mật ong thì cha mẹ cần quan sát kỹ đề phòng trường hợp trẻ bị dị ứng khi sử dụng mật ong.
• Không cho trẻ ăn đậu phụ khi uống mật ong vì có thể gây đau bụng, đi ngoài.
• Không cho bé uống nước mật ong khi trẻ đang bị đầy bụng.

6. Rau diếp cá với nước vo gạo

Theo y học cổ truyền, rau diếp cá có tính hàn, vị cay, có đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn nên có thể giúp làm cải thiện tình trạng đau rát cổ họng, tan đờm, ho,… Đây là loại thảo dược không chỉ tốt cho người lớn mà còn an toàn cho cả trẻ em.

Cách chế biến diếp cá và nước vo gạo chữa ho cho bé:

• Chuẩn bị: 5 – 10 lá diếp cá, 1 bát nước vo gạo.
• Thực hiện: Lá diếp cá rửa sạch rồi cho vào cối giã nhuyễn, trộn đều phần lá cùng 1 bát con nước vo gạo trong một nồi nhỏ. Đun sôi hỗn hợp trên ngọn lửa nhỏ trong khoảng 20 phút. Sau đó, chắt lấy nước cốt và cho trẻ uống. Mỗi ngày uống 2 – 3 lần và uống sau bữa ăn khoảng 1 giờ.

Đối với trẻ em, sử dụng lá diếp cá có thể làm giảm tình trạng ho, ho có đờm và ho do viêm phổi. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng lá diếp cá để chữa ho cho trẻ, các mẹ nên lưu ý một số điểm sau:

• Trong quá trình sử dụng lá diếp cá trẻ có thể đi ngoài hơi nát, đây là hiện tượng bình thường.
• Hạn chế cho trẻ ăn đồ tanh như tôm, cua, thịt gà.
• Cho trẻ uống thêm nước chanh, nước cam.

7. Lá hẹ kết hợp đường phèn

Hẹ là một nguyên liệu giàu dinh dưỡng và có chứa nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe. Người ta đã tìm thấy được trong hẹ chứa các chất organosulfur có đặc tính kháng khuẩn, kháng nấm và virus. 

Bên cạnh đó, theo y học cổ truyền hẹ sống có tính nhiệt, nấu chín thì có tính ôn, vị cay; quy vào kinh Can, Vị và Thận. Có tác dụng ôn trung, hành khí, tán ứ và giải độc, giúp điều trị cảm lạnh, sốt và ho, cũng như cảm cúm.

Cách sử dụng lá hẹ và đường phèn để chữa ho cho trẻ:

• Sử dụng 5 – 10 lá hẹ, rửa sạch, cắt thành từng khúc nhỏ hay dầm nát rồi cho vào bát cùng 2 viên đường phèn. Sau đó đem đi hấp cách thủy rồi chắt lấy nước cất cho bé uống, ngày uống 2 lần mỗi lần 2 – 3 thìa.

Sử dụng hẹ có thể giúp trẻ làm giảm tình trạng ho do cảm lạnh. Tuy nhiên vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều về việc sử dụng hẹ. Do đó, khi sử dụng hẹ cho trẻ các mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc những người có chuyên môn trước khi dùng.

8. Hoa hồng bạch

Hoa hồng bạch là một trong những vị thuốc trị ho cho trẻ em thường được sử dụng bởi nó có tính bình, vị ngọt nhẹ giúp làm giảm ho và long đờm hiệu quả. Bên cạnh đó, nó còn có tác dụng sát khuẩn, an thần, cải thiện giấc ngủ,…

Sử dụng hoa hồng bạch để chữa ho có lẽ là cách làm còn khá mới với nhiều gia đình, vì vậy, bạn có thể tham khảo cách chế biến sau:

• Lấy 10 gram cánh hoa hồng bạch rửa sạch, đem hấp cách thủy cùng 20 gram đường phèn cùng 1 ít nước lọc trong khoảng 15 – 20 phút rồi cho trẻ uống. Mẹ có thể cho bé sử dụng 1 ngày 3 – 4 lần, mỗi lần 1 – 2 thìa cafe.

Phương pháp này có thể được sử dụng để chữa ho do viêm họng cho trẻ. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng hoa hồng bạch để chữa ho đờm, ho khò khè và ho gà ở trẻ nhỏ.

Khi sử dụng hoa hồng bạch các mẹ cũng cần chú ý rằng, không được lạm dụng và khi thấy trẻ ho mãi không khỏi thì nên ngừng sử dụng và thử bằng phương pháp khác hoặc đưa trẻ đến các cơ sở y tế để khám và chẩn đoán chính xác.

9. Chanh đào ngâm mật ong 

Như đã nêu ở trên, mật ong là một trong những nguyên liệu tốt trong điều trị ho cho trẻ. Bên cạnh đó, chanh đào cũng là loại quả có chứa nhiều thành phần tốt cho sức khỏe như vitamin A, B1, B2, đặc biệt là vitamin C, có tác dụng giải nhiệt, kháng viêm, tiêu độc… giúp làm dịu cơn ho, đau họng, cảm cúm,… ở trẻ hiệu quả.

Sau đây là cách ngâm chanh đào mật ong mà các mẹ có thể tham khảo:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: 1kg chanh đào, muối trắng, 0,5kg đường phèn, mật ong, hũ thủy tinh sạch.
• Thực hiện: Chanh đào rửa sạch rồi ngâm trong nước đun sôi cùng muối trong khoảng 30 phút. Sau đó vớt chanh ra, để ráo và cắt thành từng lát mỏng vừa phải. Đường phèn giã nhuyễn rồi cho vào bình thủy tinh cùng chanh đào, 1 lớp chanh, 1 lớp đường cho đến hết. Khi đã xếp xong chanh, sau cùng rót mật ong vào cho đến khi đầy bình là được. Ngâm chanh đào trong khoảng 3 tháng là có thể sử dụng được.

Khi trẻ xuất hiện tình trạng ho, các mẹ có thể lấy một thìa cafe mật ong hòa cùng một 50ml nước ấm và cho trẻ uống, ngày uống từ 2 – 3 lần. Sử dụng phương pháp này có thể giúp trẻ giảm các cơn ho thông thường, ho có đờm cho trẻ.

Tuy nhiên khi sử dụng chanh đào ngâm mật ong các bậc phụ huynh cũng cần lưu ý những điểm sau:

• Không cho trẻ dưới 1 tuổi sử dụng chanh đào ngâm mật ong mà có thể thay thế bằng chanh đào ngâm đường phèn.
• Bé từ 1 – 2 tuổi chỉ nên sử dụng từ 1ml – 3ml/ lần; trẻ từ 3 – 5 tuổi từ 3 – 5ml/ lần dung dịch chanh đào mật ong.
• Không lạm dụng và khi trẻ bị ho lâu ngày, ho do nhiễm trùng, nhiễm khuẩn thì nên đưa trẻ đi khám ngay.

10. Củ cải trắng và gừng

Theo Đông y, củ cải trắng có vị thanh mát, ngọt, hơi cay, tính bình. Gừng có vị cay, tính hơi ôn, quy vào kinh phế, tỳ,vì vậy, củ cải và gừng đều có tác dụng chữa ho, long đờm. 

Ngoài ra, theo y học hiện đại, trong củ cải có chứa Raphinin. Đây là hoạt chất có tác dụng ức chế đối với một số vi khuẩn như Staphylococcus aureus (tụ cầu), Streptococcus pneumoniae (liên cầu) và E.Coli. các tác nhân gây bệnh viêm hầu họng, viêm phế quản,… dẫn đến các chứng ho.

Các bậc phụ huynh có thể kết hợp củ cải trắng và gừng theo cách sau để chữa ho cho trẻ.

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: 1 đoạn củ cải trắng (độ dày khoảng 1 – 2cm), 1 nhánh gừng nhỏ, 1 thìa cafe mật ong, nước lọc.
• Thực hiện: Củ cải và gừng gọt bỏ vỏ rồi xay nhuyễn bằng máy xay. Cho hỗn hợp vào bát con cùng 1 thìa cafe mật ong và một ít mật ong rồi đem đun cách thủy trong khoảng 10 – 15 phút thì lấy ra và cho trẻ uống. Mỗi lần uống khoảng 2 – 3 thìa cafe, ngày dùng 3 lần.

Phương pháp này có thể sử dụng cho các trẻ đang gặp phải tình trạng ho và ho có đờm. Bên cạnh đó, khi sử dụng củ cải trắng để chữa ho, các mẹ chỉ được sử dụng khi trẻ trên 8 tuổi.

11. Cây xương sông

Theo Đông y, cây xương sông có vị cay, tính ấm, quy vào kinh vị, phế, đại trường. Thường được sử dụng để làm giảm tình trạng viêm họng, viêm amidan,… chữa ho và nôn trớ ở trẻ em.

Để sử dụng lá xương sông chữa ho cho trẻ các mẹ có thể thực hiện như sau:

• Chuẩn bị 2 – 3 lá xương sông rửa sạch, thái nhỏ rồi cho vào bát cùng 1 thìa mật ong nhỏ. Đem hỗn hợp đi hấp cách thủy và để nguội cho trẻ uống trong ngày. Uống liên tục trong khoảng 5 ngày.

Xương xông có thể dùng cho trẻ, ngay cả với trẻ dưới 1 tuổi đang gặp tình trạng ho do cảm lạnh, ho có đờm, ho do viêm họng hay viêm phế quản đều cho hiệu quả tốt.

Ngoài ra, khi sử dụng lá xương sông để chữa ho cho trẻ các mẹ cũng cần lưu ý những điểm sau:

• Chỉ cho trẻ uống khi nước lá còn ấm, nếu bị nguội cần ngâm lại trong nước nóng cho ấm rồi mới cho trẻ dùng.
• Tùy vào độ tuổi khác nhau mà cho trẻ sử dụng với liều lượng khác nhau. 
• Đối với trẻ trên 1 tuổi, mỗi lần có thể uống từ 4 – 5ml nước lá xương sông và sử dụng 3 – 4 lần/ ngày.
• Đối với trẻ dưới 1 tuổi chỉ nên cho trẻ dùng khoảng 3ml/ lần và mỗi ngày dùng 3 – 4 lần.
• Trong quá trình sử dụng nếu trẻ có xuất hiện các dấu hiệu bất thường cần cho trẻ ngừng bài thuốc và quan sát thêm.

12. Chăm sóc trẻ bị ho đúng cách để trẻ nhanh khỏe

Ngoài việc sử dụng các phương pháp trị ho, trẻ cũng cần được chăm sóc đúng cách để làm giảm tình trạng ho hiệu quả, phòng ngừa và hạn chế tình trạng ho bị tái phát. Vì vậy, khi trẻ bị ho các bậc phụ huynh cần lưu ý những điểm sau:

• Cho trẻ uống nhiều nước vì khi trẻ bị sốt ho dễ bị mất nước qua da và đường thở. Đối với những trẻ vẫn còn bú mẹ thì nên cho trẻ bú nhiều lần hơn.
• Tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng các thực phẩm hằng ngày, giúp trẻ nhanh chóng hồi phục sức khỏe và phòng ngừa tái phát bệnh.
• Cho trẻ ăn những món ăn mềm, dễ nuốt như: cháo, soup,… và chia nhỏ bữa ăn giúp trẻ dễ hấp thu và tiêu hóa hơn.
• Làm thông thoáng mũi cho bé bằng nước muối sinh lý, giúp trẻ dễ hô hấp hơn.
• Khi sử dụng các phương pháp dân gian để chữa ho cho trẻ cần theo dõi sức khỏe của trẻ nhằm kịp thời phát hiện ra các dấu hiệu bất thường.
• Tắm hơi cho bé giúp làm giảm cơn ho.

Lưu ý: Nếu trẻ 0 – 24 tháng tuổi ba mẹ hãy tiêm phòng cho trẻ. Đây là phương pháp phòng bệnh rất hiệu quả và tiết kiệm nhất giúp trẻ phòng ngừa ho do các bệnh lý: viêm phổi viêm phế quản, cảm cúm… hiệu quả.

Xem thêm: 3 điều mẹ NÊN biết về tình trạng trẻ ho liên tục không ngừng

13. Lưu ý cần biết khi trẻ em bị ho

Khi trẻ bị ho, ngoài việc sử dụng các bài thuốc trên nhiều mẹ thường sử dụng thuốc ho thảo dược để thay thế. Tuy nhiên, khi mua thuốc ho đặc biệt là cho trẻ dưới 6 tuổi các mẹ nên đọc và tìm hiểu kỹ để lựa chọn loại phù hợp với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ.

Nếu các bậc phụ huynh vẫn chưa tìm được cho mình sản phẩm mong muốn thì có thể sử dụng và tham khảo thêm về sản phẩm siro trị ho Prospan cho trẻ. Hiện nay, Prospan đang có 2 sản phẩm trị ho cho trẻ em là: Prospan Cough Syrup, Prospan Forte dạng gói.

Ngoài ra, các bậc phụ huynh cũng cần chú ý rằng, tuyệt đối không dùng hạ sốt Aspirin cho trẻ dưới 18 tháng tuổi. Vì Aspirin có thể gây hội chứng Reye ở trẻ nhỏ. Khi sử dụng các bài thuốc dân gian hay các sản phẩm thuốc ho thảo dược mà tình trạng của bé không thuyên giảm thì cha mẹ cần đưa bé đến bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.

Bài viết trên là những chia sẻ về các vị thuốc trị ho cho trẻ em mà các bậc phụ huynh có thể tham khảo thêm. Hy vọng qua bài viết này các bạn đã có cho mình những thông tin hữu ích và có thêm kiến thức về việc điều trị ho cho trẻ theo cách dân gian. Nếu còn thắc mắc, hãy liên hệ ngay với Prospan để được tư vấn nhé!

Prospan – Thuốc ho cho cả gia đình

• Liên hệ: 1900 6424
• Website: prospan.com.vn
• Fanpage: https://www.facebook.com/SiroHoProspan.VietNam